Mỗi mùa đều mang những nét đẹp riêng, mùi vị riêng. Thời điểm giao mùa vô cùng kì ảo và bao giờ cũng làm nao lòng người. Chỉ thiên nhiên mới có sức mạnh thay đổi vạn vật theo ngày tháng. Từ những cành khô trơ trọi, khẳng khiu nở ra những chiếc lá xanh non rồi xanh biếc, xanh đậm, chuyển dần sang vàng rồi cam và kết thúc là đỏ thắm của sắc thu để trở về cành khô trơ trọi khẳng khiu của mùa đông. Triết lí vô thường bắt đầu thấm vào tôi từ lúc này. ☞ Xem chi tiết

"... Ngay cả khi chúng là con của chúng ta, là máu thịt của chúng ta, là con ngươi của mắt chúng ta thì chúng vẫn là những con người hoàn toàn trọn vẹn, duy nhất và khác biệt. Nếu chúng ta coi chúng như vậy, chúng ta hẳn sẽ để cho chúng có thể đối mặt với những lo lắng trẻ con của chúng và không áp đặt chúng. Trẻ học hỏi từ những gì chúng sống và thực nghiệm. Bí mật của chúng bảo vệ chúng ta, những người làm cha mẹ, khỏi sự lo lắng bắt nguồn từ sự không hiểu hoặc từ sự khác biệt giữa chúng ta và con cái". ☞ Xem chi tiết

Lửa khổ hạnh và sự tập trung vào một điểm ngoài thế gian dần dần tước linh hồn con người khỏi thế giới cảm giác. Bước ngoặt lớn, khi đạt đến một mức độ lỏng lẻo khiến linh hồn đứt đoạn khỏi thiên nhiên vật chất. Trong giây phút đó linh hồn cảm thấy thế gian vật chất mà nó tưởng là hiện thực duy nhất, nứt toác ra dưới chân. Đây là khoảnh khắc đầu tiên và khó khăn nhất của sự nhập định: chân không. Linh hồn bị tước ra khỏi thế giới vật chất, bước ra khỏi thế giới giác quan. Ý thức không biết bấu víu vào đâu. Kinh nghiệm bên ngoài đứng lại. Đây là khoảnh khắc của sự đứt đoạn ý thức. ☞ Xem chi tiết

Kiệt tác Cháu ông Rameau, sáng tác khoảng năm 1761, lư­u hành một vài bản ở dạng chép tay trong số bạn bè quen biết. Một bản theo Grimm về Đức, lọt vào tay Gœthe (1749 - 1832), đ­ược ông dịch ra tiếng Đức. Mãi đến 1823, Cháu ông Rameau mới đư­ợc dịch lại từ bản tiếng Đức để xuất bản ở Paris, và tới gần cuối thế kỷ XIX, năm 1891, người ta mới tìm thấy nguyên bản của nó! ☞ Xem chi tiết

Trong hai hoặc ba năm sau đó tôi tập trung vào nghiên cứu tư duy trẻ em, sau đó tôi quay trở lại nghiên cứu nguồn gốc của sự sống tinh thần, tức nghiên cứu về sự hợp trội [hay đột sinh: émergence[9]] của trí khôn trong hai năm đầu đời. Như vậy sau khi đã có được những tri thức và hiểu biết có tính thực nghiệm về các cấu trúc sơ đẳng của trí khôn, tôi đã sẵn sàng để bắt tay vào nghiên cứu vấn đề tư duy nói chung, và xây dựng một khoa học về nhận thức [nhận thức luận: épistémologie; epistemology] đi từ tâm lý học và sinh vật học. ☞ Xem chi tiết

Jean Piaget: MỘT tiểu sử tự thuật chỉ có lợi ích về mặt khoa học nếu nó cung cấp những yếu tố giải thích sự nghiệp của tác giả của nó. Để đạt được mục đích này, do đó tôi sẽ tự giới hạn vào những khía cạnh thiết yếu liên quan đến tư tưởng của cuộc đời tôi. ☞ Xem chi tiết

Tocqueville không phải là người duy nhất quan tâm đến vấn đề tự do trong nền dân trị đại diện. Trước ông có J. J. Rousseau, sau ông còn có Max Weber và nhiều người khác nghiên cứu cặn kẽ sự nối kết giữa tiến trình dân chủ hóa và sự thống trị của bộ máy hành chính chuyên nghiệp (Burokratie). Tuy nhiên, ông nổi bật ở chỗ xét mối quan hệ giữa “bình đẳng” và “tự do” như là vấn đề trung tâm của tư tưởng chính trị, với hy vọng “hòa giải” được cả hai với nhau bằng các giải pháp đề nghị để khắc phục các nhược điểm của nền dân trị hiện đại. Đóng góp đặc sắc này của ông còn gây nhiều tranh cãi nhưng rất đáng để tìm hiểu và thảo luận. ☞ Xem chi tiết

- Nên mạnh dạn thực hiện nền dân trị đến đâu? - Làm sao hợp nhất sự tham gia của toàn dân với thể chế chính trị đại diện? - Xã hội hiện đại đứng trước nguy cơ nào khi sự thờ ơ, tính phi chính trị và xu hướng quay trở về với cuộc sống riêng tư (ông gọi là “chủ nghĩa cá nhân”) ngày càng gia tăng trong nhân dân? - Làm sao cân đối được mối quan hệ giữa nhà nước và kinh tế, giữa cá nhân và xã hội; hay nói cách khác, giữa tự do và bình đẳng? Những câu hỏi đầy thách thức ấy đang là mối bận tâm hàng đầu của nhiều nhà lý luận chính trị hiện nay trên thế giới, chẳng hạn ở John Rawls, Norberto Bobbio và Jürgen Habermas… Tocqueville còn là kẻ “đồng hành” với chúng ta ngày nay khi ông sớm nhận ra điểm cốt tử của nền dân trị. Ông phơi bày tính bất định vốn là đặc thù của lý tưởng dân chủ. ☞ Xem chi tiết

Ngày mai, cái gì sẽ là hiện đại. Cái gì sẽ là nghĩa của tương lai? Có nhiều Lí trí hơn không? Nhiều tự do cá nhân hơn không? Nhiều quyền con người hơn không? Hay trái lại, nhiều nghĩa vụ và trách nhiệm hơn? Nhiều thay đổi hơn hay ổn định nhiều hơn? Tăng tốc hơn hay chậm rãi hơn? Nhiều công nghiệp hơn hay nhiều dịch vụ hơn? Người ta muốn sống lâu hơn hay sống tốt hơn? Người ta muốn nhiều tự nhiên hơn hay nhiều nhân tạo hơn? Nhiều Tín ngưỡng hơn hay nhiều Bản thể hơn? Nghệ thuật của tính hiện đại trong tương lai sẽ là gì? Phong tục, thời trang, chiến đấu, yêu đương sẽ ra sao? Dự phóng tương lai của mỗi người, mỗi dân tộc, của nhân loại sẽ là gì? Người ta có thể đoán ra nó, bằng cách đọc các nguyện vọng và các nghệ thuật của hiện tại không? ☞ Xem chi tiết

Thủa trước đó, “bí mật của sự sống” có thể được coi là bất khả tri, ngay về mặt nguyên tắc. Ngày nay một phần lớn của bí mật đó đã được vén mở. Sự kiện đáng kể này có lẽ sẽ được rất coi trọng trong tư tưởng hiện đại, một khi mà, bên ngoài vùng miền của các chuyên gia thuần tuý, người ta hiểu được và đánh giá đúng ý nghĩa chung và tầm tác động của nó. Hi vọng rằng tiểu luận này có thể đóng góp cho việc ấy. Thay vì những khái niệm của sinh học hiện đại, điều tôi sẽ cố gắng rút ra chính là những “thể dạng” của chúng, cũng như là nêu rõ những quan hệ logic giữa chúng và những vùng miền khác của tư tưởng. ☞ Xem chi tiết