Hotline:
024 3944 7279![]() | Nhà xuất bản Tri thức | ![]() | Lê Minh Tiến |
![]() | 2020 | ![]() | Ebook; |
![]() | 13 x 20,5 | ![]() | 400 |
![]() | Việt Nam | ![]() | vi |
![]() | 9786049903755 | ![]() | 9786043402483 |
“Khái niệm văn hóa gắn liền với tư duy của các ngành khoa học xã hội. Bằng cách nào đó, các ngành khoa học cần nó để suy tư về tính thống nhất trong sự đa dạng xét về mặt sinh học của loài người. Có vẻ văn hóa mang lại câu trả lời thỏa đáng nhất cho câu hỏi về sự khác biệt giữa các dân tộc, câu trả lời “mang tính chủng tộc” ngày càng tỏ ra mất giá trị trước sự tiến triển về di truyền học nơi các nhóm người.
Xét về bản chất, con người là một hữu thể văn hóa. Quá trình dài tiến hóa thành người, được bắt đầu trên dưới 15 triệu năm, đã chuyển từ sự thích nghi di truyền với môi trường tự nhiên sang sự thích nghi văn hóa. Trong quá trình tiến hóa này, đã dẫn đến loài Người tinh khôn (Homo sapiens), loài người đầu tiên, diễn ra một sự thoái triển tuyệt vời về bản năng, dần dần “được thay thế” bằng văn hóa, tức là qua sự thích nghi có chủ ý và có kiểm soát của con người thể hiện sự thích nghi mang tính chức năng nhiều hơn là sự thích nghi mang tính di truyền, bởi vì sự thích nghi này linh hoạt hơn, chuyển giao dễ hơn và nhanh hơn. Văn hóa không chỉ cho phép con người thích nghi với môi trường mà còn làm cho môi trường thích nghi với con người, với những nhu cầu, những dự án của con người, nói cách khác, văn hóa làm cho việc biến đổi tự nhiên trở nên khả dĩ.
Nếu mọi “quần thể” người sở hữu cùng một khối di truyền, các quần thể này phân biệt với nhau qua những lựa chọn văn hóa, mỗi quần thể sáng tạo ra các giải pháp độc đáo cho những vấn đề mà họ đối diện. Tuy nhiên, những khác biệt ấy không phải là không thể thỏa hiệp với nhau, vì xét đến sự thống nhất về mặt di truyền của loài người, những khác biệt ấy thể hiện cách sử dụng các nguyên tắc văn hóa phổ quát có khả năng tiến hóa và kể cả biến đổi.
Vì thế, khái niệm văn hóa tỏ ra là một công cụ thích hợp để kết thúc lối giải thích mang tính tự nhiên đối với các hành vi của con người. Nơi con người, tự nhiên được giải thích hoàn toàn bằng văn hóa. Những khác biệt có vẻ ít nhiều được gắn với các đặc tính sinh học như, sự khác biệt về giới tính, tự nó không bao giờ được quan sát ở “tình trạng thô” (tự nhiên), bởi vì có thể nói văn hóa được nhìn thấy “cách tức thì” trong sự khác biệt đó. Sự phân công vai trò giới và trách nhiệm trong xã hội loài người chủ yếu xuất phát từ văn hóa, và vì thế nó thay đổi từ xã hội này sang xã hội khác.
Khái niệm văn hóa, được hiểu theo nghĩa rộng, hướng đến lối sống và tư tưởng, ngày nay đã được chấp nhận một cách rộng rãi, dù đôi khi cũng dẫn đến những mơ hồ nào đó. Nhưng đó không phải là vấn đề. Kể từ khi xuất hiện vào thế kỉ XVIII, ý niệm hiện đại về văn hóa đã không ngừng gây ra những tranh luận rất gay gắt. Dù cho có được định nghĩa rõ ràng như thế nào - và không thiếu các định nghĩa - những bất đồng vẫn luôn tồn tại trong cách hiểu về văn hóa cho thực tại này hay thực tại khác. Đó là việc sử dụng khái niệm văn hóa vào trong lĩnh vực biểu tượng, vào cái chạm đến ý nghĩa, tức là cái khó đồng thuận nhất.
Các ngành khoa học xã hội, mặc cho có sự lo ngại về tính tự trị nhận thức luận, không bao giờ hoàn toàn độc lập với các bối cảnh học thuật và ngôn ngữ học mà trong đó chúng tạo dựng những lược đồ lí thuyết và khái niệm của mình. Do đó, khảo cứu khái niệm văn hóa hàm chứa việc nghiên cứu tiến hóa lịch sử của nó, mà bản thân sự tiến hóa này cũng được gắn trực tiếp với nguồn gốc xã hội của ý niệm hiện đại về văn hóa.
Do vậy cuốn sách này, có mục tiêu trình bày khái niệm văn hóa như nó được định nghĩa và được sử dụng trong các ngành khoa học xã hội, không phải là suy tư về văn hóa theo cách hiểu hạn hẹp, tức văn hóa là cái mang tính hàn lâm, “có văn hóa” (cultivée) vốn [chỉ] đề cập các tác phẩm được gọi là văn hóa và các thực hành gắn liền với chúng. Vì thế, người đọc không nên mong đợi tìm thấy trong cuốn sách này việc trình bày những công trình xã hội học về sự sáng tạo nghệ thuật và việc hưởng thụ văn hóa có liên quan đến sân khấu, điện ảnh, việc đọc, việc lui tới các bảo tàng, v.v. vốn là một phần quan trọng của các nghiên cứu được gọi là xã hội học văn hóa (la sociologie de la culture).
Trong khuôn khổ cuốn sách này, không thể trình bày hết mọi cách dùng khái niệm văn hóa có thể có trong các ngành khoa học xã hội và nhân văn. Ở đây, xã hội học và nhân học được ưu tiên, nhưng các lĩnh vực khác cùng dùng đến khái niệm văn hóa: tâm lí học và nhất là tâm lí học xã hội, phân tâm học, ngôn ngữ học, lịch sử, kinh tế, v.v. Ngoài các ngành khoa học xã hội, khái niệm này cũng được các nhà triết học sử dụng theo cách riêng biệt. Vì không thể nào bao hàm toàn bộ được, nên thật chính đáng khi chỉ tập trung vào một số hiểu biết nền tảng trong phân tích văn hóa”.
(Trích Dẫn nhập - Khái niệm văn hóa trong khoa học xã hội)
Chủ tịch Phan Xuân Dũng chúc mừng năm mới cán bộ, công nhân viên Liên hiệp Hội Việt Nam
Nhân dịp ngày đầu Xuân mới Qúy Mão 2023, Chủ tịch Liên hiệp Hội Việt Nam Phan Xuân Dũng cùng lãnh đạo Thường trực Liên hiệp Hội Việt Nam đã chúc mừng năm mới cán bộ, công nhân viên thuộc Cơ quan Liên hiệp Hội Việt Nam, Nhà xuất bản Tri thức và Quỹ Hỗ trợ Sáng tạo Việt Nam Vifotec.
Tọa đàm giới thiệu sách “Cơ học lượng tử và thuyết tương đối"
kienthuc.net.vn - Cập nhật lúc: 15:03 03/01/2023 Buổi tọa đàm giới thiệu sách "Cơ học lượng tử và thuyết tương đối" diễn ra vào lúc 14h00 ngày 6/1/2023 tại Phòng Paris 2 Viện Pháp (15 Thiền Quang, Hà Nội).
Tọa đàm ra mắt sách mới “Louis Pasteur - Gregor Mendel & Cuộc cách mạng Sinh học, Y khoa”
Theo tác giả Phạm Việt Hưng, tấm gương của Louis Pasteur và Gregor Mendel rất đáng để chúng ta học tập. Nếu các bậc phụ huynh muốn tìm gương sáng để con cái noi theo, thì hai nhà khoa học vĩ đại này là lựa chọn xác đáng. Louis Pasteur: thiên tài với tấm lòng thiện lương và Gregor Mendel: thiên tài với nghị lực phi thường. Liệu có phải vì vậy mà tạo hóa mới hé lộ một phần những bí mật huyền diệu về bản chất của sự sống cho hai người? Những khám phá hệ trọng ấy có đủ cơ sở để khẳng định những lỗ hổng trong Thuyết tiến hóa của Darwin, thậm chí xa hơn, là chứng minh Thuyết tiến hóa đã mắc phải những sai lầm đáng kể? Để giúp các khán giả tham dự hình dung được tầm vóc vĩ đại của nhà khoa học Louis Pasteur (27/12/1822 - 28/09/1895), tác giả Phạm Việt Hưng đã nhắc nhở về bóng đen của dịch bệnh Covid và sự kháng ngừa kịp thời của vắc-xin phòng bệnh. Người được coi là cha đẻ của khoa học về vắc-xin và miễn nhiễm học chính là Louis Pasteur. Đóng góp của Louis Paster cho nền y học thế giới không chỉ dừng lại ở việc nghiên cứu phát triển các loại vắc-xin mà còn ở hoạt động thanh trùng góp phần làm giảm đáng kể tỷ lệ tử vong sau hậu phẫu. Vào thế kỷ 19, trước khi Louis Pasteur nêu lên Lý thuyết Mầm bệnh thì có đến 85% bệnh nhân hậu phẫu tử vong vì nhiễm trùng. Tác giả Phạm Việt Hưng cũng nhắc lại hai Định luật nổi tiếng của thiên tài này là: Định luật Pasteur về tính bất đối xứng của sự sống (1984) và Định luật Tạo Sinh (1861). Vì vậy Louis Pasteur hoàn toàn xứng đáng với danh hiệu “Ân nhân của nhân loại” và tác giả Phạm Việt Hưng đã mạnh mẽ cảnh tỉnh công chúng không có quyền “quên lịch sử” về vị đại ân nhân này. Danh nhân thứ hai được nhắc tới trong buổi tọa đàm là Gregor Mendel (20/07/1822 - 06/01/1884). Ông là người đặt nền móng cho Di truyền học hiện đại (ngày nay được biết tới là các Định luật Mendel về Di truyền). Bằng sự tận tụy kiên trì, Mendel đã thí nghiệm lai tạo cây trồng, chủ yếu là cây đậu Hà Lan, kéo dài suốt 8 năm (1856 – 1863) trên khoảng 37.000 cây, tiến hành lai 7 cặp tính trạng thuộc 22 giống đậu, phân tích trên một vạn cây lai và khoảng 300.000 hạt. Kết quả là ông đã để lại cho sinh học một kho tàng vô giá: Quy luật chính xác của sự di truyền. Dựa vào công trình Mendel để lại, nhân loại đã khám phá ra các gene – những đoạn của DNA, phân tử vật chất chứa đựng thông tin di truyền. Theo tác giả Phạm Việt Hưng, tấm gương của Louis Pasteur và Gregor Mendel rất đáng để chúng ta học tập. Nếu các bậc phụ huynh muốn tìm gương sáng để con cái noi theo, thì hai nhà khoa học vĩ đại này là lựa chọn xác đáng. Louis Pasteur: thiên tài với tấm lòng thiện lương và Gregor Mendel: thiên tài với nghị lực phi thường. Liệu có phải vì vậy mà tạo hóa mới hé lộ một phần những bí mật huyền diệu về bản chất của sự sống cho hai người? Những khám phá hệ trọng ấy có đủ cơ sở để khẳng định những lỗ hổng trong Thuyết tiến hóa của Darwin, thậm chí xa hơn, là chứng minh Thuyết tiến hóa đã mắc phải những sai lầm đáng kể? Câu trả lời xin để các bạn độc giả tự kiếm tìm trong tác phẩm “Louis Pasteur - Gregor Mendel & Cuộc cách mạng Sinh học, Y khoa”. Về tác giả Phạm Việt Hưng là nhà nghiên cứu, giảng dạy Toán cao cấp, Cơ học lý thuyết, Toán kinh tế, ký giả khoa học từng cộng tác với các tạp chí SIGNS of the Times (Úc), Vietsciences (Pháp), Tia Sáng, Khoa học & Đời sống, Khoa học & Tổ quốc, đồng thời là dịch giả và tác giả của nhiều cuốn sách. Một số tác phẩm: - Dịch giả cuốn Câu chuyện về phương trình thâu tóm cả vũ trụ (Nxb Trẻ, 2004) - Đồng dịch giả cuốn Định lý cuối cùng của Fermat (Nxb Trẻ, 2005) - Dịch giả cuốn Từ xác định đến bất định (Nxb Tri Thức, 2011) - Tác giả cuốn Những câu chuyện khoa học hiện đại, (Nxb Trẻ, 2004) - Tác giả bài Câu chuyện Hạt của Chúa đã kết thúc? trong Kỷ yếu Hạt Higgs (Nxb Tri Thức, 2004) - Tác giả cuốn Định lý Gödel – Nền tảng của khoa học nhận thức hiện đại (Nxb Tri thức, 2019 và 2022). (Theo Nguyễn Phú Hoàng Nam - Vì trẻ em https://vitreem.baodansinh.vn/toa-dam-ra-mat-sach-louis-pasteur-gregor-mendel-cuoc-cach-mang-sinh-hoc-y-khoa-20221225210858.htm?fbclid=IwAR3Aq2rlQn-AHRwu44Ekr49SdbtmtuGsd9t6qEY87kwh0kwgh_kZEaQxxtQ
Bình luận