Cuốn sách này đề cập sự tiến bộ và thay đổi và không như hầu hết các cuốn sách khác, nó sẽ như một người khởi đầu cuộc trò chuyện. Cuốn sách mang tinh thần thảo luận, hợp tác và đối thoại, nhằm mang tới sáng kiến và thay đổi, do đó tôi mời sinh viên và các chuyên gia trẻ trong lĩnh vực tài chính tham gia để xác định mối liên hệ rõ ràng và thú vị giữa tài chính và lợi ích xã hội.

"... Trừ phi là con ếch quẩn quanh đáy giếng, các bạn đều biết khu vực tài chính đang bị chỉ trích nặng nề - phần lớn là hợp lí - vì đã đẩy nền kinh tế thế giới vào cuộc khủng hoảng tồi tệ nhất kể từ cuộc Đại khủng hoảng. Bạn chỉ cần trao đổi với một số bạn học đã tham gia vào các phong trào Chiếm lấy trên toàn thế giới để nhận ra sự “oán giận” đối với các nhà tài chính và 1% người có thu nhập cao nhất mà họ phục vụ.

Dù một số lời chỉ trích có thể bị phóng đại hoặc không chính xác, nó vẫn nhấn mạnh sự cần thiết phải cải cách các định chế và thực hành tài chính. Tài chính từ lâu đã là trung tâm của các nền dân chủ thị trường phát triển và đó là lí do tại sao các vấn đề hiện tại của nó cần được giải quyết. Với hiểu biết về tính liên kết và nhu cầu đa dạng của con người, các bạn có thể làm được điều đó. Thật vậy, đó là thách thức nghề nghiệp thực sự, các bạn nên nắm lấy và coi đó như một cơ hội.

Các chuyên gia tài chính trẻ cần tự làm quen với lịch sử của ngành ngân hàng và nhận ra rằng ngân hàng hoạt động tốt nhất khi phục vụ các lĩnh vực không ngừng mở rộng của xã hội. Phong trào ngân hàng tiết kiệm tại Vương quốc Anh và châu Âu vào thế kỉ XIX và phong trào tài chính vi mô do Ngân hàng Grameen ở Bangladesh tiên phong trong thế kỉ XX đã xuất hiện tại nước Mĩ. Ngày nay cách tốt nhất để phát triển là cập nhật công nghệ tài chính và truyền thông, để cung cấp đầy đủ dịch vụ ngân hàng cho tầng lớp trung lưu và tầng lớp nghèo.

Trong lĩnh vực ngân hàng thế chấp, sinh viên mới tốt nghiệp phải đối mặt với một thách thức khác nhưng cũng khá quan trọng: thiết kế các khoản cho vay mới, linh hoạt để giúp chủ sở hữu nhà đứng vững trước tình trạng bất ổn kinh tế hiện đã chôn vùi hàng triệu người trong nợ nần.

Về phần mình, các chuyên gia ngân hàng đầu tư trẻ có cơ hội tuyệt vời để tạo ra nhiều hình thức đầu tư mạo hiểm hơn thông qua các trang web huy động vốn từ công chúng hiện đại để thúc đẩy sự phát triển của các doanh nghiệp nhỏ.

Trong khi đó, tân binh trong lĩnh vực bảo hiểm sẽ luôn có cơ hội để tìm ra những phương thức phòng ngừa rủi ro mà chúng ta vẫn luôn lo ngại và điều đó thực sự quan trọng - những vấn đề liên quan đến việc làm, sinh kế và giá trị gia đình của chính họ.

Ngoài các ngân hàng đầu tư và các nhà môi giới, tài chính hiện đại có một khía cạnh liên quan đến công chúng và chính phủ, rõ ràng cần được xây dựng lại sau cuộc khủng hoảng tài chính gần đây. Thiết lập quy tắc cho một ngành tài chính vững mạnh, hữu ích về mặt xã hội chưa bao giờ quan trọng hơn thế. Sinh viên mới tốt nghiệp được chào đón trong các cơ quan lập pháp và hành chính để phân tích hạ tầng pháp lí của tài chính và điều chỉnh nó, mang lại những kết quả tốt nhất cho xã hội.

Các nhà lãnh đạo chính trị thế hệ mới cần phải hiểu tầm quan trọng của kiến thức về tài chính và tìm cách cung cấp cho người dân những lời khuyên về pháp lí và tài chính. Trong khi đó, các nhà hoạch định chính sách kinh tế phải đối mặt với thách thức to lớn để thiết kế các định chế tài chính mới như hệ thống lương hưu và quyền lợi công dựa trên cơ sở chia sẻ rủi ro liên thế hệ.

Các bạn, những người quyết định sẽ trở thành nhà kinh tế học và học giả tài chính cần có hiểu biết tốt hơn về hiện tượng bong bóng tài sản - và đưa ra những phương thức tốt hơn để truyền đạt hiểu biết này tới ngành tài chính nói riêng và công chúng nói chung. Tương tự vai trò của Phố Wall trong cuộc khủng hoảng hiện tại, cuộc khủng hoảng bắt đầu với niềm tin rằng giá nhà đất không thể giảm - niềm tin có tính lây lan xã hội rất nhanh và rộng khắp. Biết cách phát hiện và giải quyết những hiện tượng bong bóng như vậy trước khi chúng xâm nhập vào toàn bộ nền kinh tế sẽ là thách thức to lớn cho các học giả tài chính thế hệ tiếp theo.

Được trang bị những ý tưởng tài chính tinh vi, từ mô hình định giá tài sản vốn đến các công thức định giá phức tạp, các bạn chắc chắn muốn phát triển sự nghiệp sẽ được tặng thưởng xứng đáng về mặt vật chất. Điều này không có gì đáng xấu hổ và thành công về mặt tài chính sẽ phản ánh mức độ hiệu quả của bạn trong việc tạo ra kết quả to lớn cho công ti tuyển dụng bạn. Tuy nhiên dù không thể thấy được, phần thưởng cho thành công tại Phố Wall và trong lĩnh vực tài chính nói chung đang thay đổi, cũng như định nghĩa về tài chính phải thay đổi nếu muốn khôi phục lại vị thế của mình trong xã hội và lòng tin của người dân và các nhà lãnh đạo.

Tài chính, với khả năng tốt nhất của mình, không chỉ đơn thuần là quản lí rủi ro mà còn đóng vai trò là người quản lí tài sản của xã hội và là người ủng hộ những mục tiêu sâu xa nhất của xã hội. Ngoài thù lao, các chuyên gia tài chính thế hệ tiếp theo sẽ được hưởng những phần thưởng xứng đáng nhất đi kèm những thành tựu đạt được khi dân chủ hóa tài chính - bao gồm mở rộng lợi ích của tài chính đến những nơi cần đến chúng nhất. Đây là thách thức mới cho thế hệ mới, đòi hỏi tất cả trí tưởng tượng và kĩ năng mà các bạn có".

(Trích Tài chính và xã hội tốt, Tác giả: Robert J. Shiller, Dịch giả: Nguyễn Hồng, Nhà xuất bản Tri Thức, 2020)